Tweede leven voor luchtmachtbasis

  Foto Eric Brinkhorst

Twente Airport heeft toekomst als ‘outdoorlaboratorium voor de luchtvaart’, volgens demissionair staatssecretaris Dijksma.

 

Enschede. Nederland heeft er een burgerluchthaven bij, maar wel een kleintje. Met speeches, alcoholvrije champagne en overvliegende straaljagers is donderdag in Enschede een einde gekomen aan ‘het militaire regime’ op Twente Airport, een voormalige luchtmachtbasis.

Het ministerie van Defensie heeft na ruim 70 jaar het gezag overgedragen aan de provincie Overijssel. Vanaf nu kunnen er vliegtuigen landen zonder dat er groen licht nodig is van dit ministerie.

De provincie geeft toestemming voor 20.340 starts en landingen per jaar van vooral kleinere vliegtuigen. Daarmee is Twente Airport een van de kleinere luchthavens van Nederland, vergelijkbaar met het vliegveld in Zeeland.

Tot 2008 had Twente een militaire vliegbasis waarop de burgerluchtvaart ‘meeliftte’; af en toe landde er een chartervlucht met vakantiegangers, tot 60.000 per jaar. Alle pogingen om na het vertrek van de militairen een zelfstandige burgerluchthaven, met een aankomst- en vertrekhal en 1,2 miljoen passagiers per jaar, van de grond de krijgen, mislukten.

In de tussentijd werd de bijna drie kilometer lange start- en landingsbaan alleen gebruikt
voor sport- en zweefvluchten. Sinds vorig jaar mei, maar officieel sinds gisteren, kan er ook klein zakelijk vliegverkeer terecht.

Meiltje de Groot, directeur van Enschede Twente Airport en Teuge Airport, ziet volop mogelijkheden: ,,In Twente zijn best veel mensen die met een businessjet willen vliegen. Die vliegtuigen staan nu in Duitsland of Eindhoven. Bovendien, het kleinere vliegverkeer wordt er in Lelystad, vanwege de uitbreiding, uitgedrukt. Hier liggen kansen voor Twente en Teuge.’’

In de visie van demissionair staatssecretaris Sharon Dijksma (PvdA) van Infrastructuur, donderdag aanwezig bij de opening, wordt het een vliegveld ,,zoals we dat in Nederland niet kennen; Twente Airport wordt een outdoor-laboratorium voor luchtvaart.’’
Volgens betrokkenen heeft de Twentse luchthaven toekomst als locatie voor onderhoud en ontmanteling van vliegtuigen, en voor testvluchten van bemande en onbemande toestellen, zoals vrachtdrones.

Vorige week nog deed de Nederlands Lucht- en Ruimtevaartcentrum (NLR) remproeven met een Airbus A400M in een ‘waterbak’ op een deel van de landingsbaan. ,,Een lange baan en geen ander vliegverkeer, dat is ideaal voor vliegproeven. Dat je zo met je auto de baan op kon, ze konden het bij Airbus niet geloven’’, aldus Gerard van Es, consultant van NLR.

Aircraft End-of-Life Solutions (AELS), actief in Woensdrecht, wil de Twentse luchthaven gebruiken om grote afgeschreven verkeersvliegtuigen te ontmantelen. Op de lange baan in Enschede kunnen ‘widebodies’ landen, vliegtuigen met een romp van zes meter of meer.

Jarenlang is bestuurlijk hard gewerkt aan de wederopstanding van de burgerluchtvaart in Twente en de invulling van het voormalige defensieterrein. ,,Om verloren banen terug te kunnen winnen’’, zegt de Overijsselse gedeputeerde Eddy van Hijum (Economie, CDA). Het vertrek van de militairen betekende het verlies van 2500 directe en indirecte arbeidsplaatsen.

Tot 2008 was het defensieterrein, 500 hectare groot, in het groene hart tussen Enschede, Hengelo en Oldenzaal, hermetisch afgesloten. Overal stonden hekken, was de toegang beveiligd met slagbomen en bewaking. Nu is het gebied op de fiets of wandelend te doorkruisen.

Ten zuiden van de start- en landingsbaan zijn militaire opstallen verkocht aan particulieren die er, vaak na een flinke verbouwing, zijn gaan wonen. Tussen de oude defensiegebouwen verrijzen nieuwe huizen, zeg maar gerust villa’s. Afgelopen week kampeerden er gegadigden voor kavels. Pal voor een oud defensiegebouw, in gebruik bij de terreinbeheerder (gemeente en provincie), hadden zij hun caravans gestald, in de hoop een stuk grond te bemachtigen.

Ondernemer Jan van Eck die in Utrecht opstallen van een voormalige mengvoederfabriek ombouwde tot evenementenlocatie DeFabrique, heeft voor vijf miljoen euro vijftig hectare met gebouwen aangekocht, waaronder de voormalige taxibaan, de verkeerstoren, brandweerkazernes, F-16-shelters, een hangaar, munitiebunkers en werkplaatsen. Hij en zijn familiebedrijf ontwikkelen hier een evenemententerrein, geschikt voor festivals, beurzen en congressen.

,,Vastgoed dat niemand wil hebben, poetst hij weer op’’, zo omschrijft Van Ecks woordvoerder Eugene Lubbers dat. ,,Het is een unieke sfeerlocatie’’, in zijn de ogen. ,,Anders dan in de RAI of de Jaarbeurs heb je hier ook buiten ruimte. Er zijn veel mooie zaaltjes, maar weinig mooie plekken. Deze locatie heeft iets aantrekkelijks. Zo’n taxibaan doet iets met je.’’ Hier worden de opnames gemaakt voor het tv-programma ‘De slechtste chauffeur van Nederland’.

Ondanks dwangsommen vanwege illegale activiteiten en omwonenden die bezwaar maken tegen mogelijk lawaaiige festivals en ,,racerij’’, zoals zij het noemen, heeft ,,meneer Van Eck zeker geen spijt van zijn aankoop’’, verzekert Lubbers.

Op verzet van een paar ,,diehards’’ na is er nog maar weinig weerstand tegen de luchthaven zelf, stelt directeur De Groot. De burgerluchthaven was jarenlang een splijtzwam in de Twentse samenleving, met felle voor- en tegenstanders. 

Jacqueline van Brakel, voorzitter van VOLT-Twente (Vereniging Omwonenden Luchthaven Twente), hoort bij die tegenstanders. De plannen voor een burgerluchthaven zoals ze er destijds lagen, waren ,,onzinnig en nutteloos’’, meent ze, en ook nu ziet VOLT-Twente nog altijd geen toekomst in de airport. ,,Maar met de geluidsoverlast door vliegtuigen zal het wel meevallen’’, veronderstelt ze. Sinds november is er volgens haar waarneming welgeteld één zakenjet geland.
 

Downloads
Download hier artikel nrc.next