29 mei 2015
Oliewinning Drenthe ligt al weken stil
Foto Eric Brinkhorst
Holtheme. Een plas zout water op een akker. Zo kondigde zich 16 april een lekkage aan in een ondergrondse pijpleiding van het Drentse Schoonebeek naar Twente. Door die pijp stroomt sinds 2011 afvalwater dat vrijkomt bij de oliewinning door de Nederlandse Aardolie Maatschappij (NAM) in Schoonebeek, vier miljoen liter per dag, dwars door natuur- en waterwingebieden. Het water met daarin olieresten, chemicaliën en anticorrosiemiddelen wordt geïnjecteerd in voormalige Twentse gasvelden.
Tegenvaller
Het lek is opgespoord en gedicht, de oorzaak bekend (‘bacteriële corrosie’), maar de oliewinning ligt nog altijd zo goed als stil. Het duurt nog zeker twee tot drie weken voordat de machines op Nederlands grootste oliewinningslocatie weer voluit kunnen draaien. ,,Een tegenvaller, ja’’, beaamt een woordvoerder van de NAM. ,,Het betekent verlies van productiecapaciteit.’’ Over de hoogte van de financiële strop doet hij geen mededelingen.
Onderzoek moet eerst uitsluitsel geven over de staat waarin de zeventig kilometer lange leiding, aangelegd in de jaren 70 van de vorige eeuw, verkeert. Het wachten is op de resultaten van inspecties. ,,Op basis daarvan bekijken wij of de winning kan worden hervat of dat er aanvullende maatregelen nodig zijn’’, zegt een woordvoerder van toezichthouder Staatstoezicht op de Mijnen (SodM).
Met behulp van robots wordt de leiding nu aan de binnenkant schoongeborsteld en geïnspecteerd. Belgische snuffelhonden, getraind in ‘industriële lekdetectie’, zijn ingezet om bovengronds lekkages op te sporen. Deze week lopen ze het tracé nog een keer langs.
Zout
Buurtbewoners zijn lovend over de snelheid waarmee de NAM de lekkage heeft aangepakt. ,,Nog geen uur nadat ik had gebeld over water op het land, waren ze al hier, en nog geen half uur daarna was de oliewinning gestopt’’, vertelt de boer (niet de eigenaar) die dichtbij de plek woont waar de lekkage is ontstaan, in buurtschap Holtheme. ,,De NAM constateerde onmiddellijk; het water is warm en zout, het is van ons’’, vertelt hij staand op zijn erf, een rotweiler aan zijn voeten.
Over een lengte van 2,5 meter is de pijp vervangen. Verontreinigde grond is afgegraven, vervangen en alweer bemest, klaar om te worden ingezaaid. Voor de buurt is er vorige week (21 mei) een barbecue geweest, op kosten van de NAM. Zo’n soort gebaar maakt de maatschappij altijd na ‘een incident dat overlast heeft veroorzaakt’, verduidelijkt de woordvoerder.
Corrosie
Onderzoekers hebben in de kapotte pijp een ‘bepaald type bacteriën’ gevonden dat snel corrosie veroorzaakt. Volgens de NAM gaat het om een bacterie die vaker voorkomt in leidingen van de olie-industrie. Om die goed te kunnen bestrijden moet de pijp voor hervatting van de winning worden doorgespoeld met een biocide, die bacteriën doodt. Daar is apart toestemming van SodM voor nodig.
Op de vraag of afvalwaterinjectie op deze manier nog wel verantwoord is, zegt de woordvoerder van SodM: ,,Er is een vergunning afgegeven door het bevoegd gezag. In dat kader houden wij toezicht. In die vergunning staat dat in 2016 een evaluatie moet plaatsvinden. Het is goed om na te gaan of de aannames van destijds nog steeds oké zijn. Wij hebben de NAM om aanvullende onderzoeken gevraagd die wij dan door onafhankelijke experts willen laten bekijken.’’ SodM maakte vorige week (18 mei) bekend dat de NAM op verzoek van SodM de injectieputten strenger gaat controleren.
Scheuren
Wat Bouwien Rutten betreft, CDA-statenlid in Overijssel, hoeft de winning voorlopig helemaal niet te worden hervat. Zij (woonachtig in Agelo, niet ver van de pijpleiding en een injectieput) en veel van haar streekgenoten zijn al langere tijd ongerust over de gevolgen van de afvalwaterinjectie. Ze vrezen voor aardbevingen en lekkages van de leidingen. Het vertrouwen in de NAM is niet groot, zeker niet na ‘Groningen’.
Rutten: ,,Er zijn hier ook al te veel dingen gebeurd; scheuren in woningen, lekkages. De NAM zegt dat alles in de gaten wordt gehouden, maar telkens zijn er nieuwe incidenten en telkens worden ze niet door de NAM maar door anderen ontdekt. Als er te veel onzekerheden zijn, moet je stoppen. Minister Henk Kamp (Economische Zaken) zou zijn verantwoordelijkheid moeten nemen.’’
Kamp beloofde onlangs dat hij de evaluatie snel van start wil laten gaan.
Downloads
Download hier artikel NRC Handelsblad