Opnieuw zes jaar cel geëist tegen ex-neuroloog

Arnhem. Ook in hoger beroep heeft het Openbaar Ministerie zes jaar celstraf geëist tegen ex-neuroloog Ernst Jansen (69 jaar). De rechtbank in Almelo veroordeelde Jansen vorig jaar tot drie jaar celstraf. Het OM vindt een straf van zes jaar op zijn plaats voor al het leed dat hij patiënten gedurende meerdere jaren heeft aangedaan en ‘de desastreuze impact’ die dat op hen had. Jansens advocaat Peter Plasman heeft om vrijspraak gevraagd.

Jansen zei tegen patiënten dat ze ongeneeslijke ziekten hadden als alzheimer, terwijl dat niet zo was. Hij verzon testresultaten om hen medicijnen te kunnen voorschrijven met ernstige bijwerkingen. Een van zijn patiënten pleegde zelfmoord. Het OM acht Jansen verminderd toerekeningsvatbaar en volgt daarmee de conclusies van deskundigen, klinisch psycholoog Antoon Verheugt en psychiater Titus van Os, die hem hebben onderzocht.

Volgens hun heeft Jansen hersenschade (een frontaal syndroom) opgelopen, maar waarschijnlijk niet door een ernstig auto-ongeluk in 1990, eerder door ‘langdurig gebruik van alcohol, opiaten en hoge doseringen benzodiazepinen (slaapmiddelen)’ vanaf 1996. Daarin wijken ze af van het onderzoek dat ze eerder voor de rechtbank deden. Ze blijven er wel bij dat Jansen een narcistische persoonlijkheidsstoornis en ADHD heeft.

Het ongeval in 1990, waarbij Jansen enkele uren buiten bewustzijn was en zijn heup ernstig verwondde - hij loopt nog steeds moeilijk - heeft volgens de deskundigen wel 'enorme impact' op zijn leven gehad. Het heeft lichamelijke en psychische schade aangericht, zodanig dat zijn psychische evenwicht verstoord is geraakt. In hun ogen is dat de opmaat geweest voor het disfunctioneren en zijn medicijnverslaving.

Volgens de deskundigen heeft Jansen na het ongeluk als ‘een gek’ tekortkomingen in zijn functioneren geprobeerd te herstellen, hij wilde zichzelf bewijzen, zijn leven op de rails houden. Dat heeft tot uitputting geleid waardoor hij slaapmiddelen is gaan gebruiken. Zo is hij steeds verder afgegleden. ,,Er was steeds minder ruimte voor zelfreflectie’’, aldus psychiater Van Os.

Maar ook in de jaren voor het ongeluk zijn er al voorbeelden van disfunctioneren, volgens de deskundigen. Ook toen was Jansen niet altijd professioneel bezig. Zo gooide hij eens met een asbak door zijn spreekkamer na kritische vragen die hem steeds bozer maakten. Van Os: ,,Daaruit blijkt ook al het impulsieve.’’ Hij ziet Jansen verder als ,,een pleaser’’, iemand die iedereen tevreden probeert te stellen en aardig gevonden wil worden. ,,Na het ongeluk zie je dat hij zichzelf in het middelpunt wil stellen. Hij gebruikt anderen ter meerdere eer en glorie van zichzelf.’’  Volgens Verheugt is Jansens narcisme terug te voeren op zijn jeugd waarin hij alles deed om gezien te worden door zijn vader.

De neuroloog Ingrid Daey Ouwens die Jansen op verzoek van het gerechtshof ook onderzocht, stelt dat op de MRI-scan die recent van Jansens hersens is gemaakt, ‘verlies van hersenweefsel’ is te zien dat past bij zijn leeftijd. Een frontaal syndroom, dat ongeremd en stuurloos maakt, is niet aan te tonen met foto’s of scans. Dat wordt vastgesteld door gedragsobservatie.

Jansen is de eerste arts in Nederland die is veroordeeld voor medische fouten. De rechtbank in Almelo die hem ondanks de opvatting van de deskundigen volledig toerekeningsvatbaar vindt, rekende hem – heel bijzonder – ook de zelfdoding van één van zijn patiënten aan.