Wat staat Marcouch te doen in Arnhem?

Ahmed Marcouch is 1 september aan de slag gegaan als burgemeester van Arnhem. Wat staat hem te doen in de Gelderse provinciehoofdstad? Zeven uitdagingen.

 
 
Nul goede antwoorden uit vier vragen. Ahmed Marcouch bleek bar weinig van Arnhem te weten toen verslaggever Jaïr Ferwerda van talkshow Jinek hem begin juli een ‘Arnhemquiz’ voorhield. Marcouch, die na de verkiezingsnederlaag van de PvdA dit voorjaar niet kon terugkeren als Tweede Kamerlid, was net voorgedragen als burgemeester van Arnhem.

Of hij twee van de vier bruggen over de Rijn in Arnhem kon noemen? De naam van de snackbar van Emile Ratelband? De trainer van Vitesse? Arnhemse straten uit het Monopolyspel? Marcouch wist het niet. ,,Dus dat wordt hard werken’’, concludeerde de aanstaande burgemeester met een ietwat zuur lachje.

Inmiddels is Marcouch meerdere keren gesignaleerd in de stad, fietsend door de wijken, handenschuddend in winkelstraten. Vrijdag 1 september wordt hij geïnstalleerd - hij is na Ahmed Aboutaleb van Rotterdam de tweede burgemeester in Nederland van Marokkaanse komaf.

Wat staat hem te doen in Arnhem, de Gelderse provinciehoofdstad met ruim 156.000 inwoners?

1. Politiek rumoerig

Marcouch komt terecht in een politiek rumoerige stad. Sinds 2014 leden twee colleges schipbreuk; vier wethouders van verschillende partijen (D66, GroenLinks, SP en ChristenUnie) stapten op.
Sinds juni wordt Arnhem bestuurd door een minderheidscollege. Anderhalf jaar geleden verliet GroenLinks het college, recent de ChristenUnie. De CU-wethouder stapte op vanwege onenigheid over de (sluiting van de) tippelzone. Het college bestaat nu nog uit SP, D66 en CDA.

De Gelderlander schreef over ‘het politieke kerkhof van Gelderland’. Velen houden D66 en SP, de grootste partijen in Arnhem, verantwoordelijk voor het onrustige politieke klimaat. Beide zitten sinds 2010 in het college. De democraten en de socialisten wordt ‘botte machtspolitiek’ verweten.

Arnhem staat in de regio bekend als de ‘stad van de twee baasjes’. De wethouders Gerrie Elfrink (SP), omschreven als een straatvechter, en Martijn Leisink (D66), die geldt als ‘het slimste jongetje van de klas’, zijn ‘grote stralende zonnen die alles verschroeien’, zei de opgestapte SP-wethouder Alex Mink in de regionale krant.

Er loopt nu een onderzoek naar de bestuurscultuur, onder leiding van Paul Frissen, hoogleraar bestuurskunde in Tilburg. Dat moet half oktober klaar zijn.

2. Radicalisering

Geen plaats buiten de Randstad herbergt zoveel jihadisten als Arnhem. Zeker tien Arnhemmers reisden naar Syrië voor de heilige oorlog, schreef NRC in 2014.
Uitreizigers die terugkeren kunnen een bedreiging zijn voor de veiligheid in Nederland, waarschuwde de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst in februari. De verwachting is dat een toenemend aantal strijders huiswaarts keert nu de jihadistische strijdgroepen steeds verder in het nauw worden gedreven.
In juli berichtten media nog over de Arnhemse jihadist Marouane B., vertrokken in 2013, die op YouTube in een rap aan zijn moeder zijn terugkeer aankondigde. ,,Ik verwacht dat de burgemeester strak op dit onderwerp gaat zitten’’, zegt Leendert Combée, VVD-fractievoorzitter in de Arnhemse raad.

3. Uitgaansgeweld

Arnhem hoort tot de vier meest gewelddadige steden van Nederland, blijkt uit cijfers van het Centraal Bureau voor Statistiek. Het meeste geweld doet zich voor in het uitgaansgebied. Dat verontrustte Boele Staal (D66), sinds oktober 2016 tijdelijk vervanger van burgemeester Herman Kaiser (CDA) die met gezondheidsproblemen kampt en terugtrad.

Het geweld speelt zich vooral af in de vroege ochtend en vraagt veel inzet van de politie. Door drank en drugs zijn mensen niet meer voor rede vatbaar. Maatregelen zijn nodig, vindt Staal. De discussie over de (vrijgelaten) sluitingstijden is weer actueel geworden.

4. Tweedeling

Arnhemse politici zien een tweedeling in hun stad tussen ‘arm en rijk’. Er zijn ‘goede’ en minder goede wijken. In 2007 zijn in Arnhem vier buurten aangewezen als Vogelaarwijk, wat veel was voor een middelgrote stad. De aanwijzing betekende extra geld voor verbetering, maar het blijven wijken die aandacht nodig hebben, stellen politici.
Zij spreken ook over een mismatch op de arbeidsmarkt; er is te weinig werk voor lager opgeleiden. De voedselbank heeft een behoorlijke klantenkring, schetst oud-PvdA-fractievoorzitter Rudi Rikken. Er ligt een rol voor Marcouch bij het aantrekken van extra werkgelegenheid, vinden raadsleden.

5. Tippelzone

Mogelijk dat de toekomst van de tippelzone terugkomt op de politieke agenda, net als het coffeeshopbeleid. Waarnemer Staal hield onlangs vast aan de introductie van een lotingssysteem voor coffeeshops, gemor in gemeenteraad ten spijt.

6. Arnhemmer onder de Arnhemmers

Arnhemmers waarderen het als de burgemeester persoonlijk belangstelling toont - daar zijn ze gevoelig voor, blijkt uit opmerkingen van lokale politici. Van Marcouch wordt verwacht dat hij gemakkelijk contact zal leggen met Arnhemmers met een migratieachtergrond, dat hij weet door te dringen tot ‘de haarvaten’ van de lokale samenleving, dat hij ‘verbindt’. ,,Als hij het goed doet als burgemeester, zal dat in de stad misschien positief doorwerken op de ambities van jongeren met een migrantenachtergrond’’, zegt Lea Manders, fractievoorzitter van Arnhem Centraal.  

Marcouch, geboren in 1969, kwam als tienjarige jongen naar Nederland. Hij werkte als brigadier bij de politie en werd later voorzitter van het Amsterdamse stadsdeel Slotervaart.
Manders is tegelijkertijd benieuwd hoe Marcouch zich zal verhouden tot eventuele toekomstige raadsleden van de PVV. De PVV heeft aangekondigd deel te nemen aan de gemeenteraadsverkiezingen in maart 2018 in Arnhem. Geert Wilders kwam na de voordracht van Marcouch naar de stad om voor het gemeentehuis te demonstreren tegen ,,een PVV-hatende Marokkaan, die eerder geschikt is als burgemeester van Rabat’’.

7. Slag om Arnhem

15 september wordt de Slag om Arnhem herdacht, een grote veldslag in 1944 in en om Arnhem. Inwoners zijn destijds massaal geëvacueerd. Belangstellend wordt uitgekeken naar wat Marcouch bij deze voor Arnhem belangrijke herdenking gaat zeggen. Het wordt zijn vuurdoop.

Downloads
Download hier artikel nrc.next