toonentekst
07 aug. 2018

Oud-personeel NAVO-depots kampt met afbrokkelende tanden

Zeker twintig oud-personeelsleden van voormalige NAVO-depots kampen met afbrokkelende tanden. Dat zijn er opvallend veel. ,,De moeite van het onderzoeken waard'', vindt hoogleraar tandheelkunde Feilzer.


Heerlen. Zeker twintig oud-medewerkers van NAVO-depots die zijn blootgesteld aan onder meer verf met daarin het kankerverwekkende chroom-6 hebben last van afbrokkelende tanden. Dat zijn er meer dan tot nu toe bekend. In recente publicaties is gesproken over tien gevallen.

Op vijf NAVO-depots in de grensstreek werd tussen 1984 en 2006 NAVO-materieel onderhouden. Er  werkten in die periode tussen de 2000 en 3000 mensen. Ze waren in dienst van het ministerie van Defensie.

Uit een vragenlijst verspreid onder oud-werknemers, die NRC mocht inzien, bleek in 2015 dat 22 van de 220 mensen die reageerden, problemen hadden met hun gebit. ,,Niet normaal’’, constateerden de initiatiefnemers van de enquête, twee oud-medewerkers.
Advocaat Rob Bedaux uit Heerlen die de belangen behartigt van ruim honderd oud-medewerkers, heeft acht mensen met afbrokkelende tanden geregistreerd. Letselschade-expert Yme Drost schat dat er onder zijn honderden chroom-6-cliënten twintig zijn met gebitsproblemen. Oud-medewerkers zelf zeggen veel collega’s te kennen met gebitsproblemen.

Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) dat onderzoek deed naar chroom-6-blootstelling op de NAVO-depots, heeft naar de gebitsproblemen gekeken, maar geconcludeerd dat er ,,geen of onvoldoende wetenschappelijk bewijs’’ is voor een relatie tussen afbrokkelende tanden en blootstelling aan chroom-6.

Op Amerikaanse websites wordt die relatie wel gelegd, onder meer door het Agency for Toxic Substances and Disease Registry (ATSDR), een federale instantie voor publieke gezondheid die door het RIVM is geraadpleegd.

In het specifieke ATSDR-document waarop het RIVM zich mede baseert, staat dat Braziliaanse arbeiders die in de galvaniseerindustrie zijn blootgesteld aan chroom-6 last kregen van verkleuring en slijtage van hun gebit. Het betreft een studie van ‘Gomes’ uit 1972.

Het RIVM ziet in deze studie en nog een studie naar gebitten van galvaniseerders in India (Quayyum, 2012) echter ,,niet voldoende bewijs’’ voor tandproblemen door chroom-6. De woordvoerder: ,,Het kan zijn dat de tanderosie die is opgetreden, is veroorzaakt door andere stoffen of door slechte tandzorg.’’

Het rijksinstituut sluit niet uit dat afbrokkelende tanden het gevolg zijn van blootstelling aan andere toxische stoffen dan chroom-6. Het RIVM doet nog onderzoek naar de gezondheidseffecten van andere bestanddelen in CARC, de verf waarmee tanks en jeeps zijn beschilderd.

Tanden en kiezen kunnen bij iedereen afbrokkelen of slijten door bijvoorbeeld tandenknarsen of het drinken van zure dranken, volgens Albert Feilzer, decaan en hoogleraar algemene tandheelkunde van Academisch Centrum Tandheelkunde Amsterdam. ,,Maar als zaken afwijken, en daar lijkt het hier op, zou het de moeite waard zijn dat te onderzoeken.’’
 

Downloads
Download hier artikel nrc.next
08 sept.
Ex-Booking.com-ondernemer werkt aan ontwikkelcampus batterijopslag
05 sept.
Niemand had ooit iets gemerkt van wietplantages
07 aug.
Oud-personeel NAVO-depots kampt met afbrokkelende tanden
07 aug.
Afbrokkelende tanden, hoe kan dat nou?
03 aug.
Ouders komen spreekkamer niet in
02 aug.
Profrondemagazine Almelo
30 juli
Joodse gemeente moet weg uit Deventer synagoge
21 juli
VDL wil Siemens Hengelo overnemen
12 juli
Onbegrip over keuze voor vergoeding SMA-medicijn tot 9,5 jaar
10 juli
Aramese genocide lag te gevoelig, kreeg ze te horen
15 juni
Onlinemagazine Dichtbij
05 juni
Ex-defensiepersoneel voelt zich 'afgescheept met flutbedrag'
04 juni
Zieke ex-werknemer defensie: 'Die verf stonk als de hel'
02 juni
RIVM: Personeel defensie niet goed beschermd tegen chroom-6
01 juni
Duizendknoop nog lang niet uitgeroeid
08 mei
Veluwe pakt verloederde vakantieparken aan
19 april
Foodhal is einde synagoge Deventer
23 maart
Denk is 'ultieme integratie'
22 maart
Je zal er maar bovenop wonen
22 maart
Eén zetel voor Denk Enschede
20 maart
Onlinemagazine Dichtbij
08 feb.
Hoe poppodium Atak failliet kon gaan
02 feb.
Eigen mening, dan ook eigen partij
19 jan.
Was doorstart modeketen Tuunte vooropgezet?
18 jan.
Airport Twente laatste rustplaats voor vliegtuigen
03 jan.
Proef met ‘lossere’ bijstand begonnen
01 jan.
2018
19 dec.
Dichtbij, magazine De Twentse Zorgcentra
19 dec.
Bestuurdersmagazine WGV Zorg en Welzijn
09 dec.
Magazine INN'twente
06 dec.
Jaren celstraf geëist voor fraude ex-directeuren Rendo
16 nov.
'Wethouder moet beseffen dat hij beïnvloedbaar is'
14 nov.
'Circus' Pegida bedankt burgemeester
08 nov.
Asbest opruimen is 'knetterhard' werken
02 nov.
Raad Ede zet vraagtekens bij ambitieus plan kunsthal
31 okt.
Wethouder Arnhem overleeft motie van wantrouwen
19 okt.
Tieners die foto Onur deelden, komen niet voor rechter
17 okt.
Wederopstanding Polaroid
13 sept.
B. wist op het nippertje te ontkomen
12 sept.
Bestuurdersmagazine WGV Zorg en Welzijn
01 sept.
Wat staat Marcouch te doen in Arnhem?
01 aug.
Waarschuwing voor criminele infiltratie gemeenteraden
27 juli
Lekkages bij zoutfabriek AkzoNobel, alweer
20 juli
Magazine Profronde Almelo
04 juli
Vliegveld Teuge in voortbestaan bedreigd
29 juni
Dichtbij, magazine De Twentse Zorgcentra
21 juni
Magazine INN'twente
15 mei
Eerst dronken dan toch weer burgemeester
22 april
Politie brak inval Vak-P voortijdig af
11 april
Vak-P: wel baas in eigen huis
06 april
Na tascontrole mag je stemmen
31 maart
Tweede leven voor luchtmachtbasis
24 maart
Bestuurdersmagazine WGV Zorg en Welzijn
15 maart
Dichtbij, magazine De Twentse Zorgcentra
07 feb.
OM pakt exploitanten van 'illegale gokzuilen’ aan
07 feb.
Een zesje voor Pauline Krikke als burgemeester Arnhem
31 jan.
Tobben met Koopgarant
01 jan.
2017
23 dec.
Magazine Dichtbij
20 dec.
Bestuurdersmagazine WGV Zorg en Welzijn
14 dec.
Magazine INN'twente
13 dec.
Treinongeval Dalfsen door inschattingsfout hoveniers
01 dec.
Vonnis Herman du B. 'gele kaart' voor de staat
28 nov.
Barmhartige vliegeniers van Teuge
10 sept.
Du B. opnieuw voor de rechter, nu voor drugszaak
03 sept.
Oorlogsveteranen in actie voor 'iconisch' hotel
02 sept.
Justitie onderzoekt lekkages AkzoNobel
02 sept.
Dode bomen door lekkages AkzoNobel
10 aug.
Een nieuwe baan? Meestal niet
10 aug.
Oudere ex-V & D’ers moeizaam aan de slag
08 juli
'De zusters zijn kwaad'
07 juli
Dichtbij, magazine De Twentse Zorgcentra
27 juni
Meer geld nodig voor kanjermonumenten
14 juni
Laatste strohalm voor vluchtelingen met psychische problemen
13 juni
Onlinemagazine WGV Zorg en Welzijn
24 mei
Thuishulpen Vérian gaan het zelf doen
04 mei
Celstraf en tbs voor doden nicht Mariska
28 april
Burgemeester blikt terug op Heumensoord
28 april
Laatste vluchtelingen verlaten Heumensoord
29 maart
Onlinemagazine De Twentse Zorgcentra
23 maart
Bestuurdersmagazine WGV Zorg en Welzijn
18 maart
Een muur vol vacatures voor ex-V & D'ers
16 maart
'Verschrikkelijk zoals de Eusebius erbij staat'
15 maart
Het komt nooit meer goed na monstertruckongeluk
26 feb.
Mag trage hoogwerker het spoor over?
24 feb.
Thuishulpen Bronckhorst 'gered'
18 feb.
Ineens een zwart gat in de binnenstad
10 feb.
Nooit meer een Heumensoord
21 jan.
Virus is zo verspreid in asielopvang
11 jan.
Verhuizing ziekenhuis 'militaire operatie'
01 jan.
2016
17 dec.
Opvang van niks in 'beautiful country'
17 dec.
Bestuurdersmagazine WGV Zorg en Welzijn
16 dec.
Actievoeren als tweede natuur
15 dec.
Onlinemagazine De Twentse Zorgcentra
29 nov.
'Medewerkers en cliënten TSN zijn de klos'
25 nov.
Gatenkaas na 80 jaar zoutwinning in Hengelo
24 nov.
Hier stopt de trein straks niet meer
30 okt.
Protest tegen azc Enschede ‘duur feestje van de democratie’
28 okt.
Rechtbank: gemeente zat fout met vergunning voor stunt monstertruck
15 okt.
Statenleden: stop injectie afvalwater in Twentse bodem
14 okt.
Officier: 'Er was nul komma nada ruimte voor monstertruck'
14 okt.
Opvang Heumensoord is 'no good'
09 okt.
Ex-burgemeester Ommen heeft spijt van diefstal
05 okt.
Niemand zag hoe diep Jim zat
03 okt.
Slapen met een zwarte lap als deur
30 sept.
Onlinemagazine De Twentse Zorgcentra
22 sept.
Bestuurdersmagazine WGV Zorg en Welzijn
17 sept.
Haaksbergen zat fout, maar wie gaat betalen?
11 sept.
Kroepoek en rozijnen in gastvrij Apeldoorn
05 sept.
Uit liefde in actie voor vluchtelingen
29 aug.
Twente verzet zich tegen mogelijke sluiting rechtbank Almelo
27 aug.
Dankzij tunnel sneller over 'karrespoor' naar Zwolle
21 aug.
Werkstraf voor moeder die keel lerares dichtkneep
13 aug.
Wie wordt nieuwe partijvoorzitter D66? Demmers of Beerten?
06 juli
Koopzondag splijtzwam in christelijke gemeenten
29 juni
Zaak ex-neuroloog naar Hoge Raad
25 juni
Bestuurdersmagazine WGV Zorg en Welzijn
19 juni
Opluchting bij ex-neuroloog na vrijspraak
18 juni
Ex-neuroloog hoeft cel niet in
06 juni
'Ik had eerder meer door het stof moeten gaan'
29 mei
Oliewinning Drenthe ligt al weken stil
28 mei
Burgmeester Haaksbergen weg na monstertruckongeluk
21 mei
Opnieuw zes jaar cel geëist tegen ex-neuroloog
02 mei
Brein ex-neuroloog is 'gatenkaas'
24 april
Giethoorn, het dorp dat elke Chinees gezien moet hebben
23 april
Oliewinning gestopt na lekkage pijp
30 maart
Wethouders Zutphen willen volledig salaris
24 maart
Bestuurdersmagazine WGV Zorg en Welzijn
19 maart
Alsof conducteur boksbal is
07 maart
Nog minstens een maand bezig met de griep
02 feb.
Vier miljoen liter ongenoegen verdwijnen dagelijks in Twentse bodem
15 jan.
Gingen Arnhemmers op jihad of vakantie?
01 jan.
2015
31 dec.
Haaksbergen herstelt van truckdrama
19 dec.
Bestuurdersmagazine WGV Zorg en Welzijn
18 dec.
Opzet of toch niet? Hoger beroep ex-neuroloog Jansen begint
10 dec.
Opnieuw klap voor regionale journalistiek
03 nov.
'Ze hebben ons maar laten aanmodderen'
27 okt.
Johan V. leefde als God in Frankrijk
04 okt.
Woon!
19 sept.
Ook nu nog werkt Defensie met chroom-6
12 sept.
Toch niet pensioen opeten in Enschede
10 sept.
Eerst pensioen opeten, dan pas bijstand
09 sept.
'Niet mobiel bereikbaar zijn, is niet van deze tijd'
03 sept.
'Medewerkers Defensie willens en wetens blootgesteld aan chroom-6'
03 sept.
Ook oud-medwerkers andere Defensieonderdelen ziek
21 aug.
Ouders zien Steve Jobs School niet zitten
13 aug.
Verontruste yezidi's krijgen geen gehoor meer in Noord-Irak
07 aug.
Oud-medewerkers mogelijk ziek door werk in NAVO-depots
30 juni
'Hier wás nooit mond-en-klauwzeer'
24 juni
Minder winkels, wen er maar aan
15 juni
Bestuurdersmagazine WGV Zorg en Welzijn
22 mei
Eén stomme opmerking kost wethouder baan
18 april
Oud-inspecteurs voelen zich onterecht gedaagd
17 april
'Ik red me wel'